ZUS 2026: co już wiadomo?
Pierwsza informacja jest prosta: w 2026 r składki ZUS dla przedsiębiorców rosną o 8,6%. Miesięczny „duży ZUS” wyniesie 1926,76 zł – to stawka dla rozliczających się na standardowych zasadach, bez ulg. Innymi słowy, to ZUS dla przedsiębiorców działających bez preferencji; tak wyglądają składki ZUS w 2026 w praktyce.
Druga dotyczy skali w portfelu. Wzrost o 152,80 zł miesięcznie to rocznie dodatkowe 1833,60 zł. Na tle ostatnich lat widać znaczny i wręcz znaczący wzrost – w 6 lat łącznie o 95%.
Do tego dochodzi zdrowotna. Minimalna składka zdrowotna wzrośnie do 432,54 zł miesięcznie. To oznacza, że łączne, comiesięczne obciążenie przy dużym ZUS i minimalnej zdrowotnej sięgnie co najmniej 2359,30 zł (ta suma nie zawiera składki zdrowotnej odliczanej od podatku, bo od 2026 r już nie będzie można tego robić). Innymi słowy – składkę zdrowotną traktujemy jako stały koszt.
Jakie przeciętne wynagrodzenie przyjmie ZUS w 2026 r?
Podstawą wyliczeń na 2026 r jest prognozowane przeciętne wynagrodzenie na poziomie 9420 zł w gospodarce narodowej. ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) na tej bazie ustala podstawy wymiaru w systemie ubezpieczeń społecznych – to liczba, którą warto znać z wyprzedzeniem przy planowaniu budżetu.
Mechanizm jest stały: im wyższe przeciętne wynagrodzenie, tym wyższa podstawa i – wprost – wyższa miesięczna wysokość składek ZUS. Mówiąc krótko, każdy wzrost przeciętnego wynagrodzenia podnosi koszt prowadzenia działalności gospodarczej w kolejnym roku.
W praktyce daje to jedną, przewidywalną zmienną na cały rok rozliczeniowy. Bazowanie na 9420 zł pozwala rozpisać 12 miesięcy bez korekt „w locie”, niezależnie od formy opodatkowania – sama baza do składek społecznych nie zależy od tego wyboru.
Jak działa podstawa z przeciętnego wynagrodzenia?
ZUS liczy podstawę tak jak dotąd: 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Przy 9420 zł otrzymujemy podstawę wymiaru 5652 zł – i to z niej wychodzi miesięczne 1926,76 zł dla dużego ZUS (składki społeczne w rozbiciu m.in. na ubezpieczenia społeczne: składka emerytalna, składka rentowa, składka wypadkowa, plus fundusz pracy).
Preferencje wyglądają inaczej. W małym ZUS podstawa jest powiązana z minimalnym wynagrodzeniem, a nie z przeciętnym. Przedsiębiorcy na małym ZUS liczą podstawę jako 30% minimalnego wynagrodzenia; w 2026 r płaca minimalna (i odpowiednie kwoty minimalnego wynagrodzenia) to 4806 zł, więc mowa o powiązaniu z minimalnym wynagrodzeniem, nie z przeciętnym.
Warto uwzględnić tempo zmian. W 2026 r same składki ZUS rosną o 152,80 zł względem 2025 r. Ten wzrost o 152,80 oznacza rocznie 1833,60 zł – nawet „sztywny” budżet wymaga więc aktualizacji.
Składka zdrowotna i minimalna składka zdrowotna – co się zmienia?
Tutaj zmiana jest odczuwalna: w 2026 r minimalna składka zdrowotna wyniesie 432,54 zł miesięcznie. To wzrost składki zdrowotnej o 117,58 zł względem 2025 r. W praktyce ubezpieczenie zdrowotne staje się kosztem stałym (od 2026 r nie odliczymy już składki zdrowotnej od podatku dochodowego).
W prostej kalkulacji duży ZUS 1926,76 zł plus minimalna składka zdrowotna 432,54 zł daje co najmniej 2359,30 zł miesięcznie. To istotna pozycja dla samozatrudnionych i mikrofirm; w takim zestawieniu ta kwota nie „wraca” po rozliczeniu, bo zdrowotna w całości idzie w koszt.
W planowaniu operacyjnym przydaje się przypięcie stałej 432,54 zł do miesięcy o wyższym popycie. W jednym z zespołów Proplanum powiązanie minimalnej składki zdrowotnej z tygodniami szczytu ułatwiło przesuwanie godzin w słabszych okresach – bez efektu domina na cash flow.
Duży ZUS czy mały ZUS – która ścieżka?
Duży ZUS oznacza w 2026 r 1926,76 zł składek społecznych miesięcznie. Mały ZUS to 456,19 zł miesięcznie, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki preferencji. Różnica jest wyraźna już przy liczeniu progu rentowności – przedsiębiorcy zapłacą po prostu mniej na starcie, gdy mają prawo do preferencji.
Rocznie rozbieżności się kumulują. Do dużego ZUS dochodzi jeszcze minimalna składka zdrowotna 432,54 zł, więc stały budżet przy dużym ZUS jest trwale wyższy niż przy małym.
Nie każdy może jednak zostać na małym ZUS bezterminowo. Po wykorzystaniu ulgi (np. preferencyjne składki ZUS) wygaśnięcie preferencji zwykle oznacza automatyczny powrót – innymi słowy, następuje automatyczny powrót do dużego ZUS w trakcie roku, co warto uwzględnić w harmonogramie kosztów.
Kto korzysta z małym ZUS plus i jakie limity?
„Mały ZUS plus” bywa realną tarczą przy mniejszych obrotach – to po prostu niższy poziom składek społecznych w porównaniu z dużym ZUS, co w roku zmian w zdrowotnej pomaga utrzymać płynność prowadzenia działalności gospodarczej.
W 2026 r składka na mały ZUS wyniesie 456,19 zł miesięcznie. Tu podstawa zależy od 30% minimalnego wynagrodzenia; minimalne wynagrodzenie ustalono na 4806 zł. To proste reguły, które łatwo przenieść do arkusza i planu roku.
W realiach sezonowych warto zgrać preferencje z kalendarzem operacyjnym i – jeśli planujesz wakacje składkowe – zawczasu uwzględnić ewentualny koniec preferencji czy wakacji składkowych. W praktyce zespoły Proplanum często zestawiają koszty stałe (456,19 zł małego ZUS i 432,54 zł zdrowotnej) z progami opłacalności.
Składki społeczne a koszty prowadzenia działalności gospodarczej?
Składki społeczne w 2026 r rosną o 8,6%, więc koszt prowadzenia działalności gospodarczej też idzie w górę. Warto patrzeć nie tylko wstecz (95% skumulowanego wzrostu w 6 lat), ale i w przód – przy takiej dynamice rezerwa na koszty stałe staje się narzędziem zarządzania.
Po stronie „ile” mamy konkret: dla standardowego przedsiębiorcy suma dużego ZUS i zdrowotnej to co najmniej 2359,30 zł miesięcznie. Sam wzrost między 2025 a 2026 r to 152,80 zł miesięcznie i 1833,60 zł rocznie – i to dotyczy informacji, które realnie wpływają na przedsiębiorców.
W planowaniu warto pamiętać, że w ZUS składki obejmują różne tytuły w ramach ubezpieczeń społecznych (m.in. fundusz pracy, składka wypadkowa). Tego typu koszty można „rozsmarować” po kalendarzu, by różnica 152,80 zł w 2026 r była wkalkulowana w miesięczny bufor.
Jak policzyć łączną wysokość składek ZUS i wdrożyć nowe przepisy?
Najpierw liczby bazowe. Dla dużego ZUS przyjmujemy 1926,76 zł składek społecznych. Do tego dokładamy minimalną składkę zdrowotną 432,54 zł, co daje łącznie 2359,30 zł.
W wariancie preferencyjnym logika jest ta sama. Mały ZUS to 456,19 zł miesięcznie, a minimalna składka zdrowotna pozostaje na poziomie 432,54 zł. Takie porównanie jasno pokazuje warianty – bez dodatkowych założeń, bo zestawienie dotyczy przeczytanej treści i liczb już znanych.
Zmiany najsensowniej wdrożyć na starcie roku rozliczeniowego 2026. Od 2026 roku składki zdrowotne nie będą już odliczane, więc nie ma „ulgowego” rozliczenia na koniec roku. Warto to wpisać w politykę planowania grafików i kosztów – w projekcie ustawy budżetowej zwykle wskazuje się i tak prognozy wynagrodzeń, które potem znajdują odzwierciedlenie w budżetu państwa.
Na koniec liczy się powtarzalność procesu. Prosty schemat: aktualizacja stawek na 2026 r (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli 5652 zł), podpięcie ich pod konta kosztowe i synchronizacja z kalendarzem. W Proplanum wystarczy dodać stałe 1926,76 zł i 432,54 zł jako miesięczne koszty, a system „pilnuje” reszty za Ciebie. To całość dotyczy informacji operacyjnych, nie zmieniając faktów.
Ile wyniesie ZUS w 2026?
Duży ZUS w 2026 roku wyniesie 1926,76 zł miesięcznie. To wzrost o 8,6% rok do roku i o 152,80 zł względem 2025 roku. Podstawa wymiaru to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli 5652 zł – tak wygląda ZUS w 2026 w liczbach.
Co ze składką zdrowotną 2026?
Minimalna składka zdrowotna wzrośnie do 432,54 zł miesięcznie. Wzrost miesięczny względem 2025 r sięgnie 117,58 zł. Od 2026 roku składki zdrowotne nie będą mogły być odliczane od podatku dochodowego.
Jakie zmiany dla przedsiębiorców w 2026?
Najważniejsze to wyższe składki i zmieniona zdrowotna. Łączne obciążenie przy dużym ZUS i minimalnej zdrowotnej wyniesie co najmniej 2359,30 zł miesięcznie. W tle działa nowa podstawa – 60% z prognozowanych 9420 zł – oraz brak prawa do odliczenia zdrowotnej. To po prostu wyższe składki ZUS dla części przedsiębiorców.
Jakie jest prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2026 roku?
Prognozowane przeciętne wynagrodzenie na 2026 r wynosi 9420 zł. Na tej bazie ZUS przyjmuje podstawę 60%, czyli 5652 zł do wyliczenia składek społecznych. Z tej podstawy wynika m.in. 1926,76 zł miesięcznego „dużego ZUS” – to sedno kalkulacji w zus 2026.
Jak zmiany ZUS od stycznia 2026 wpływają na koszty prowadzenia działalności gospodarczej?
Artykuł wyjaśnia, że od stycznia 2026 przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą odczują kolejną podwyżkę, co przełoży się na znaczny wzrost stałych obciążeń; mechanizm wyliczeń według reguł zakładu ubezpieczeń społecznych opiera się na (60 prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia) i uwzględnia minimalną składkę zdrowotną, co łącznie oznacza wzrost składek w skali przyszłego roku; tekst ma charakter informacyjny i nie odwołuje się bezpośrednio do eksperckich komentarzy typu radca prawny, (podstawie art), (gazeta prawna) czy formuł w rodzaju (wylicza piotr juszczyk), a wszelkie uwagi redakcyjne — (zaznacz określenie), (twoją ocenę), (możemy poprawić artykuł), (artykułu dziękujemy), (ważna powiedz) — pozostają poza zakresem merytorycznej oceny liczb.
Rozdziały:
